ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق نوبختی فارسیابواسحاق اسماعیل بن اسحاق نوبختی فارسی (زنده در ۲۳۲ هـ)، از مشهورترین پسران ابوسهل نوبختی و فردی فاضل، متکلم و از بزرگان امامیه بوده و از ندیمان و ادبای مامون عباسی به‌شمار می‌رود. ۱ - معرفی اجمالیابواسحاق اسماعیل بن اسحاق بن ابی‌سهل نوبختی فارسی، از مشهورترین پسران ابوسهل است که اخبار او با ابونواس (م ۱۹۸ هـ) مشهور بوده و این شاعر او را هجوهایی گفته است، هرچند که اسماعیل در حقّ او اکرام و مهمان‌نوازی‌هایی داشته است. از پسران ابوسهل کسی که بیش از همه به ابونواس خدمت کرده و اشعار او را ضبط و برای دیگران روایت نموده، همین اسماعیل است. حمزه اصفهانی با چند واسطه از او اخبار ابونواس را نقل نموده است. ابوالحسن یوسف بن ابراهیم کاتب از شاگردان نوبختی بود و در سال ۲۲۵ هـ در دمشق از وی روایت می‌کرد. نوبختی در دستگاه مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) جزء ندما و ادبای وی بود [۱]
اقبال آشتیانی، عباس، خاندان نوبختی، ص۱۵-۱۸.
و از بزرگان عصر خویش شمرده می‌شد. جدش ابوسهل در خزانه هارون الرشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) بود. برادرش یعقوب از اصحاب امام رضا (علیه‌السّلام)، و فرزندش اسحاق از اصحاب امام هادی (علیه‌السّلام) به شمار می‌رفت و خود اسماعیل فردی فاضل، متکلم و از بزرگان امامیه بود.به گفته طبری، وقتی واثق (خلافت ۲۲۷-۲۳۲ هـ) به سال ۲۳۲ هـ در حال احتضار بود، گروهی از اطبا و منجمان از جمله اسماعیل بن ابی‌سهل بن نوبخت در کنار او حاضر بودند، بنابراین اسماعیل در این سال در قید حیات بود. ۲ - آثارابواسحاق در علم کلام کتابی تحت عنوان الیاقوت تالیف کرد. علامه حلی در کتاب انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، و نیز عبدالحمید بن ابی‌الحدید معتزلی در کتاب فص الیاقوت آن‌را شرح نمودند. [۷]
صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعه، ص۳۶۴-۳۶۶.
۳ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود. [۸]
جاحظ، عمرو بن بحر، البُخَلاء، ج۱، ص۱۲۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۸۹، برگرفته از مقاله «ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق نوبختی». |